Bạn thuộc loại rối loạn né tránh nào

Rối loạn né tránh không chỉ là sự lánh xa người khác, mà còn là cách bạn lặng lẽ rút lui khỏi chính cảm xúc thật của mình. Có thể bạn tỏ ra ổn, tỏ ra mạnh mẽ, nhưng sâu bên trong là một đứa trẻ sợ bị tổn thương. Bài viết này sẽ giúp bạn phân biệt các kiểu né tránh – từ né tránh cảm xúc, né tránh trách nhiệm đến né tránh gắn bó – để từ đó nhận diện chính mình và dần bước ra khỏi vòng lặp cũ.

Bạn thuộc kiểu gắn bó nào?

4 kiểu gắn bó & liên hệ với ÁI KỶ

Khi còn nhỏ, ta không biết mình yêu sai cách.
Chỉ là... ta học yêu từ những người đầu tiên từng vừa yêu vừa làm đau ta.

I-Gắn bó an toàn – Gốc rễ của tình yêu lành mạnh

Nỗi đau gốc: Không có hoặc được xử lý lành mạnh
Tổn thương gốc: Được yêu thương ổn định, cảm xúc được chấp nhận
Biểu hiện:
– Biết yêu bản thân mà không phụ thuộc
– Dễ chia sẻ, dễ tin tưởng
– Dám đặt ranh giới và tôn trọng ranh giới của người khác

 Người có gắn bó an toàn thường không mang tính cách ái kỷ.
Họ có khả năng giữ kết nối sâu mà không đánh mất chính mình.

II- Gắn bó lo âu – Khi yêu là phải nắm thật chặt

Nỗi đau gốc: Luôn phải “ngoan”, “giỏi” mới được yêu
Tổn thương gốc: Yêu thương không nhất quán từ cha mẹ
Biểu hiện:
– Dễ tổn thương, luôn cần được trấn an
– Sợ bị bỏ rơi, sợ bị thay thế
– Có xu hướng yêu một cách quá mức để giữ người lại bên mình

 Mối liên hệ với ái kỷ phụ thuộc (covert narcissism):
Người này mang vỏ bọc dịu dàng, hy sinh, nhưng bên trong là nỗi khát khao được công nhận.
Họ thao túng bằng cảm xúc yếu đuối, dễ rơi vào trạng thái nạn nhân khi bị từ chối.

III-Gắn bó né tránh – Khi tình yêu là thứ nên tránh xa

Nỗi đau gốc: Không được nhìn thấy cảm xúc, phải tự mạnh mẽ
Tổn thương gốc: Cha mẹ lạnh lùng, không hỗ trợ cảm xúc
Biểu hiện:
– Lý trí hóa cảm xúc
– Tránh né thân mật, không chia sẻ nội tâm
– Tỏ ra mạnh mẽ, độc lập đến mức lạnh lùng

 Mối liên hệ với ái kỷ tự cao (grandiose narcissism):
Họ xây vỏ bọc “tôi không cần ai” để che nỗi tổn thương sâu thẳm bên trong.
Dễ khinh thường cảm xúc của người khác, dùng im lặng như vũ khí kiểm soát.

IV- Gắn bó rối loạn – Khi yêu là vừa sợ vừa cần

Nỗi đau gốc: Bị bỏ rơi, bạo hành, yêu thương gắn với sợ hãi
Tổn thương gốc: Người chăm sóc vừa yêu vừa làm tổn thương
Biểu hiện:
– Lúc gần lúc xa, đầy mâu thuẫn
– Vừa khát khao yêu, vừa sợ thân mật
– Mối quan hệ thường đầy kiểm soát, ghen tuông, thao túng

 Mối liên hệ với ái kỷ hỗn hợp hoặc rối loạn nhân cách:
Vừa mang nét của covert lẫn grandiose, không kiểm soát được bản thân trong tình yêu.
Họ đau – và họ làm đau người khác để cảm thấy mình có quyền lực.

 Góc nhìn chữa lành

* Khi bạn đủ tỉnh để không lặp lại*

Không ai sinh ra đã rối loạn.
Chúng ta từng là những đứa trẻ rất biết yêu – chỉ là yêu sai người, và không ai sửa lại cho.

Vậy là ta tự sửa bằng cách:

• Gồng lên để được nhìn thấy.

• Hy sinh để không bị bỏ rơi.

• Lạnh lùng để không bị tổn thương thêm.

Những “chiến lược” ấy đã từng cứu ta, nhưng nếu cứ giữ mãi, chúng sẽ cản trở tình yêu mà ta xứng đáng có được.

Chữa lành không phải là :

“trở nên hoàn hảo để được yêu”

Mà là dám nhìn vào phần tổn thương nhất trong mình
– và không bỏ rơi nó nữa.

Chữa lành là khi:

• Bạn vẫn thấy tim mình run lên vì sợ bị rời xa, nhưng không bám lấy ai nữa.

• Bạn dám nói ra cảm xúc mà không sợ bị chối bỏ.

• Bạn biết mình xứng đáng được yêu ngay cả khi chưa sửa xong.

 Và đôi khi…

Chữa lành không bắt đầu từ yêu ai đó,
mà bắt đầu từ việc học cách KHÔNG GHÉT CHÍNH MÌNH
vì đã từng yêu sai.

VÀ CÓ THÊM GÓC NHÌN ĐÚNG VỀ "VAI" mình đang đóng trong cuộc đời này.

Chúc bạn nhanh lành !

Hiểu & Thương!

Bạn có thể kết nối với mình để chia sẻ câu chuyện và nếu cần ai đó lắng nghe

Face: Hằng Tata Mimi